De multiculturele misjmash
‘Het kan toch zo moeilijk niet zijn die multiculturele maatschappij’, bedenk je onmvermijdelijk als je in Singapore bent geweest: een misjmasj van culturen en religies en de enige spanningen die er zijn, zitten in de strakke kuiten en coiffures. Die worden professioneel aangepakt. Zonder actieplannen of politiek vals spelen: reflexologie is what it takes.
Er zijn 4,7 miljoen Singaporezen: 76% Chinezen, 14% Maleisiërs, 8% Indiërs en 2% andere minderheden, waaronder een heel aantal specimen van het expat-ras. Singapore is een immigratieland. Elke bevolkingsgroep heeft een eigen religie, taal en gebruikenkoffer meegebracht en die hoeven ze verrassend genoeg niet op te geven om een goede Singaporees te zijn, of zich Singaporees te voelen.
In één straat vind je een katholieke kerk, een methodisten kerk, een moskee en een Chinese tempel. Achter de hoek ligt een hindoetempel.
Je kan dus naar hartelust religieus shoppen - dit is tenslotte Singapore – maar pas op, religie wordt ook in dit consumentalistisch bolwerk au serieux genomen. Toch zie je nergens moslims hindoes in de haren vliegen, of vice versa. Ook geen opruiende affiches ( à la ‘80% des Bruxellois est francophone pourquoi parler le flamand?) of discriminerende insinuaties (à la ‘de overvaller was van het Noord Afrikaanse type’. Hier zijn overigens geen overvallen. Wel moslims.).
De enige discriminatie waar wij van hoorden, is dat de dames in het Red Light District systematisch Maleisische klanten zouden weigeren. We hebben dat niet nader onderzocht.
Een hoofddoekenverbod zoals bij ons, is in deze context van een grenzeloze absurditeit. In Singapore zie je in alle officiële functies - net zoals bij de Starbucks - de meest uiteenlopende hoofddeksels(tulbanden, keppeltjes, hoofddoeken...) en andere religieuze uitingen… en de service is excellent, meteen ook de enige bekommernis van het management.
Restaurants met french cuisine vermelden zij aan zij op het menu dat het voedsel halal is en dat er nog 12,5% taks bij de prijs van de filet mignon komt. Je kan in Singapore trouwens elk denkbare cuisine vinden en allemaal voldoen ze aan de hoogste hygiënische standaarden, meteen ook de enige bekommernis van de overheid.
Zolang je de (strenge) wetten naleeft, mag je je zich cultureel helemaal uitleven.
Dit impliceert natuurlijk ook concessies. De Chinezen mogen niet op straat spuwen en de moslims mogen hun schapen niet thuis slachten (de schapen mogen overigens ook niet op straat spuwen). Maar binnen de duidelijk gereguleerde en egalitaristische structuur van de openbare ruimte, lijkt dat prima aanvaard te worden.
Zijn er dan tenminste taalconflicten? Nope.
Alle publieke boodschappen zijn in het Engels, de lingua franca, maar zowat alles is viertalig: Engels, Chinees, Maleisisch en Hindi. Niemand kan beweren dat hij niet wist dat hij op een mindervalidenstoel zat en niemand hoeft lang te zoeken voor hij de weg vindt in de metro (tenzij de fotograaf maar dat is niet echt een taalkundig probleem).
Van iedereen wordt hetzelfde verwacht (hard werken, consumeren en de wet naleven). Iedereen heeft dezelfde kansen en rechten (bv. op overheidshuisvesting) en wordt met hetzelfde respect bejegend(bv. ook als je tot een minderheidsgroep behoort, spreekt de overheid je in jouw taal aan). De fotograaf stelde vast dat er in Singapore au fond maar twee categorieën mensen zijn: kopers en verkopers.
Als inwoner van een land dat er maar niet uit geraakt of het wel immigranten wilt en bijzonder krampachtig en onhandig met interculturele issues omgaat, kijk je met open mond naar de evidentie van de Singaporese misjmasj. Ghettos (Little India, Chinatown, Expatwijken) en interculturele interactie gaan hand en hand.
Sociologen zullen zeggen dat je Singapore niet zomaar met België mag vergelijken en de realiteit is altijd complexer dan ze lijkt maar waarom het bij ons zo moeilijk moet zijn?
Al sla je me dood.
Twee leden van mijn clan reisden enkele jaren geleden drie maanden door immigratieland Canada op een interculturele exploratietocht langs minderheidsgroepen. De premisse was dat inwoners (immigranten) van een land zich pas met (de waarden van) het gastland identificeren als iedereen gelijk is voor de wet en elke (nieuwe) inwoner zich welkom en gerespecteerd voelt.
Of zoiets. U leest enkele bevindingen op www.canadadrive.be
