Alternatieve geneeskunde: jamu
Het is onwaarschijnlijk dat jamu ooit terugbetaald zal worden door het ziekenfonds maar de Javanen zijn niettemin overtuigde fans. Huiduitslag, hoge bloeddruk, laag libido of gewoon een melkhuidje? Jamu is de oplossing.
Jamu werd ooit in select koninklijke kring gezien als een magisch drankje dat hen gezond, mooi en energiek genoeg moest houden om te regeren. Vandaag is het op de Javaanse markten ook beschikbaar voor het vulgaris populus. Verkoopsters van jamu worden omringd door bakken gele of rode brij, flessen met gele, groene, bruine of zwarte vloeistof en een kookpotje of twee.
Jamu is een infuus van meerdere kruiden en wortels zoals gember en galanga. Alles wordt geplet met een vijzel en vermengd met water. De maakster mixt een ‘jamucocktail’ op maat voor de klant, zij leerde het vak van haar moeder die het weer leerde van haar moeder.
Naast mij staat een zwangere vrouw. Gedurende haar zwangerschap drinkt ze elke ochtend een kommetje jamu, dat anders samengesteld wordt naar gelang de vordering van de zwangerschap. Op de achtste maand zal ze ermee stoppen, om voortijdige weeën te voorkomen. Blijft het kindje echter langer weg dan voorzien, dan zal weer naar jamu gegrepen worden. Een 
andere vrouw heeft al tevergeefs alle dokters van Yogyakarta afgedweild om van haar huiduitslag te genezen. Vandaag probeert ze jamu. Ze drinkt één kommetje ter plekke op de markt en krijgt nog twee plastiek zakjes gele vloeistof mee naar huis.
Ik heb geen specifiek probleem, dus krijg ik een zwarte jamu die goed is voor de bloeddoorstroming en tegelijk ook muggen op afstand houdt. Klinkt prima maar de smaak is afschuwelijk, intens bitter. Zelfs de zoetere, gele jamu gemaakt van kurkuma en tamarinde die erop volgt, kan de smaak niet wegjagen. Achter een hoekje prop ik snel twee mentosmuntjes in mijn mond.
In de jamuwinkel zie ik een paar uur later tientallen poedervarianten van de jamu. Sommigen liggen in hetzelfde rek als de condooms en zijn dus duidelijk niet voor de hoge bloeddruk. Tenzij lokaal. Daar ligt ook de magic stick... jamu for adults only.
Geen foto’s van de fotograaf want die was op zwier met Javaanse fotomodellen. Mijn fabuleuse jamugids was Vita, via het Belgische reiscafé Via Via in Yogjakarta.
