Over reisfotografie: Shoot!

"(…) there is such a thing as a photographic seeing. (...) what people have more and more learned to value is something they get in the camera that they don’t get ordinarily, that they can see by means of the camera, and so they are changing their own way of seeing, in the very process of becoming habitual camera users" schrijft Susan Sontag in On Photography.
En door zijn toestel kijkt hij, de fotograaf. Het verhaal over hoe het 'gouden uur' en toeval elkaar vinden, of net niet. Over hoe exotische beelden de lens verleiden, of de lens de exotische schone. Het spel van enscenering en geluk is immers boeiend, inclusief de verwondering over hardnekkige slagschaduwen en onscherpe neuzen. Van één ding hielden we ons echter altijd zo ver mogelijk: voor ons geen cliché-beelden van too good to be true authentieke autochtonen. Want als het te mooi lijkt om waar te zijn, wel dan is het meestal ook niet waar. Als we folklore willen dan gaan we wel naar Bokrijk, praatjes in die strekking.
Dus wat doe je als een kleurrijk uitgedoste nep derwish voor je lens springt in een Iraanse bazaar?

Inderdaad. Een tapijt gaan kopen met je geliefde.
Maar wat doe je als je na de hele onderhandelingsuitputtingsslag tapijtenmoe bent en diezelfde kleurrijke man de doorgang naar de specerijen blokkeert?
Je zwicht. Voor de kleuren. Voor de kunstige snor. Voor de sfeervolle lichtjes op de achtergrond en de pretlichtjes in zijn ogen. Je draagt je geliefde op haar tapijt onder haar arm te klemmen en een flits met paraplu vast te houden en je maakt een foto.
Achteraf bedenk je misschien ook dat je ietwat snobistische vooroordelen tegenover folkloristische attributen die het toeval een handje helpen en je drang naar pure authenticiteit eigenlijk naast de kwestie zijn. De problematische relatie tussen fotografie en de werkelijkheid mag de reisfotograaf niet verlammen. Want “(…) the camera’s ability to transform reality into something beautiful derives from its relative weakness as a means of conveying the truth”, zegt Sontag nog. Voor de werkelijkheid over de landen waar we reizen kunnen we altijd nog naast de lens kijken. Nietwaar?

Een artikel met over reisfotografie met véél praktische tips en foto's van de hand van de fotograaf (en verder weinig Susan Sontag) vindt u in het juni nummer van het fotomagazine Shoot. U leest er alles over mini-printers en statieven die als kandelaar dienst doen. In de boekenwinkel voor net geen 5 €. En geef toe: liever een derwish dan een beaat glimlachende politicus op de cover, niet?